Depresja a Mindfulness
Depresja jest jednym z najczęstszych zaburzeń psychicznych obecnych czasów. Według rankingu chorób o najpoważniejszych skutkach społecznych zajmuje aż czwarte miejsce. Szacuje się, że w roku 2021 będzie na miejscu drugim . Ze względu na powagę sytuacji, z roku na rok prowadzonych jest coraz więcej badań dotyczących zagadnienia depresji oraz jej leczenia. Jakie przyczyny ma depresja? W jaki sposób mindfulness pomaga w jej leczeniu oraz zapobiega jej nawrotom? Jak należy praktykować, aby medytacja mindfulness przyniosła zamierzone efekty? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w tym artykule.
Czym jest depresja?
Z punktu widzenia jednostki, depresja to stan, w którym dominują: smutek, przygnębienie, brak wiary w siebie, brak siły i motywacji do działania, zagubienie, bezsilność, lęk itp. I choć każdy człowiek od czasu do czasu doświadcza takiego stanu to o depresji będzie mowa dopiero wtedy, gdy taki stan utrzymuje się miesiącami, a nawet latami. Depresji mogą towarzyszyć różne uzależnienia, dysocjowanie się od społeczeństwa, czy też myśli samobójcze.
Powstaje jednak pytanie, czy jest możliwe aby nie zdawać sobie sprawy z własnej depresji?
Tak. W psychologii nazywa się taki stan „zamaskowaną depresją (masked depression) lub „uśmiechniętą depresją (smiling depression). Osoba tak bardzo przyzwyczaiła się do własnego bólu emocjonalnego i niewygody, że nawet nie zastanawia się nad tym, że może doświadczać spokoju i relaksu. Co więcej, osoba ta stała się ekspertem w odgrywaniu roli szczęśliwej i uśmiechniętej persony, która ze wszystkim sobie doskonale radzi. To wyjątkowo zawiły przypadek, gdyż szansa na uzyskanie pomocy od innych jest niewielka, przecież „wszystko jest ok.”.
Przyczyny depresji
Jest ich wiele, ale skupmy się na tych, które wystęują najczęściej. Powszechnie uważa się, że tzw. „trudne dzieciństwo” ma znaczący wpływ na umiejętność regulacji własnych emocji oraz tendencje do popadania w depresję. Środowisko, w którym dziecko dorasta jest niezwykle istotnym czynnikiem, gdyż stąd bierze ono najistotniejsze wzorce, które z kolei będą stanowiły rdzeń jego nawyków myślowych, emocjonalnych oraz zachowań.
Niektóre osoby, cierpiące na depresję mogą się z tym nie zgodzić, mówią „mój ojciec był bardzo agresywny, a ja taki nie jestem”. Mechanizmy, które rządzą naszą psychiką są znacznie bardziej skomplikowane niż jedynie naśladownictwo. Taka osoba mogła na przykład „na zewnątrz” zachowywać zimną krew nawet w najgorętszych sytuacjach, a jednocześnie, wewnętrznie przeżywać prawdziwy horror emocjonalny. Ma ona poczucie, że odniosła sukces, bo „nie jest taka jak ojciec”, na zewnątrz, a jednocześnie jest dokładnie taka sama jak swój ojciec w stosunku do siebie. Uwewnętrzniła postać agresywnego ojca w dialog wewnętrzny, którym mówi lub krzyczy do siebie w sposób bardzo zdecydowany, nieempatyczny i agresywny. Innymi przyczynami depresji mogą być takie czynniki jak: duży poziom nasilenia stresu, przyczyny neurochemiczne, czy też patologiczne interakcje społeczne, jednak są to przypadki kliniczne i traktuje o nich specjalistyczna literatura.
„Depresja jest karmiona niewyleczonymi ranami na duszy.”
Penelope Sweet
Leczenie depresji za pomocą treningu Mindfulness
Do tej pory wykonano bardzo dużo, dokładnie przeprowadzonych badań oraz metaanaliz potwierdzających skuteczność terapii z wykorzystaniem praktyki medytacyjnej oraz mindfulness.
Metaanaliza Khoury badająca ponad 12 tysięcy pacjentów, wykazała, że skuteczność MBT(Mindfulness Based Therapy)była bardziej efektywna od innych interwencji, takich jak terapia podtrzymująca, psychoedukacja czy relaksacja, oraz podobnie skuteczna jak terapia poznawczo-behawioralna i farmakoterapia.
Istotnym czynnikiem w leczeniu depresji są jej nawroty. Osoby, które doświadczyły nawrotów depresji, mają większe prawdopodobieństwo do kolejnych nawrotów. Praktyka mindfulness zmniejsza ryzyko nawrotu depresji aż o 43%.
Choć proces leczenia depresji jest często złożonym procesem, który rozciąga się w czasie to praktyka uważności może odegrać w tym procesie bardzo istotną rolę i dać stosunkowo szybkie efekty.
Jak działa Mindfulness?
Mindfulness (uważność) to pewna forma praktyki medytacyjnej, która opiera się o zdolność do widzenia rzeczywistości w sposób jasny i klarowny, bez oceniania. Pewnym osobom jest łatwiej utrzymywać wyostrzony, trzeźwy umysł, inni z kolei muszą włożyć w tę sztukę nieco więcej pracy. Lecz każdy może się nauczyć uważnego życia dzięki odpowiedniemu treningowi. Zbudowanie nawyku wymaga czasu i zaangażowania, lecz w przypadku praktyki Mindfulness jest to czynność, która pozytywnie wpływa na, dosłownie wszystkie rejony życia człowieka.
Dzieje się tak, gdyż praktykując Mindfulness zmieniamy strukturę naszego mózgu, który towarzyszy nam w każdej chwili życia.
Specjalny trening pozwala nam zwiększać samoświadomość, a co za tym idzie, podejmować lepsze decyzje i skutecznie radzić sobie z konfliktami wewnętrznymi. Osoby praktykujące medytację i Mindfulness twierdzą, że jakość ich życia oraz zadowolenie z wykonywania codziennych czynności w znacznym stopniu wzrosła. Czują więcej wdzięczności oraz mają większe poczucie sprawstwa. Te oraz inne, pozytywne skutki mindfulness składają się na dobrostan oraz zdrowie psychiczne.
Jak medytować, skoro nic mi się nie chce?
Jeżeli samodzielna praktyka medytacji i mindfulness stanowi wyzwanie, warto skorzystać z grupowych medytacji online lub warsztatów medytacyjnych, na których nie tylko otrzymuje się motywację z grupy, ale również cenne wskazówki i wiedzę od instruktorów. Pamiętaj o tym, że początki często są trudne, ale z czasem, gdy nabierzesz wiatru w żagle, doświadczysz radości z korzyści płynących z praktyki Mindfulness i medytacji.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się, jak medytować to zapraszam do odwiedzenia innych wpisów na blogu oraz do skorzystania z wyjazdów medytacyjnego OpenMeditation, które organizujemy wraz z moim przyjacielem Danielem Pisko.
Subskrybuj newsletter
Zobacz pozostałe wpisy
Czym jest medytacja?
Istnieje wiele różnych form i narzędzi rozwoju wewnętrznego. Niektóre z nich są bardziej lub mniej praktyczne. Medytacja należy do tych, które są niemal w pełni skupione wokół praktyki. Teoria stanowi skromne minimum. W poniższym tekście znajdziesz najistotniejsze,...
Czym jest Miłość? Jak kochać pełniej?
Czy miłość to emocje? Czy są to może uczucia? A może jeszcze coś innego? W zależności od tego, jak będziemy definiować miłość, takie będzie miała właściwości. Emocje przemijają dość szybko, uczucia z kolei mogą trwać nawet kilka lat, ale nie pozostają bez zmian. Wobec...
Jak medytować?
Ten artykuł stanowi praktyczną część medytacji. W pozostałych wpisach na blogu objaśniamy założenia oraz filozofię, która stoi za praktykowaniem medytacji. 1. Zadbaj o odpowiednie warunki do medytacji. Najlepiej praktykować medytację w tym samym miejscu każdego...